Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Dergisi

Elif YILDIRIM,1 Raif ÇAKMUR2

1İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sinirbilimler Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
2Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İzmir

Anahtar Kelimeler: Karar verme; dopamin; Parkinson hastalığı; risk alma.

Özet

Parkinson hastalığında (PH) seçenekleri değerlendirme, kar ve zararı dengeleme ve eylemler arasından seçim yapmayı içeren karar verme becerilerinde bozulmalar gözlenmektedir. Deneysel olarak belirsiz durumlar altında karar verme ve risk altında karar verme gibi iki paradigma ile değerlendirilen karar vermede, medial ve orbitofrontal korteks, striatum, amigdala, bazal gangliyon ve anteriyor singulat korteksi içeren frontostriatal ve limbik döngüleri birleştiren bir nöral ağın önemli bir rolü olduğu düşünülmektedir. Bazı tartışmalara karşın genel olarak Parkinson hastalarının dezavantajlı karar verme eğiliminde oldukları kabul edilmektedir. Bu dezavantajlı seçim stratejinin oluşmasında, hastalığa özgü nöropatolojik değişimler ve dopaminerjik tedaviye bağlı olarak gelişen limbik ve frontostriatal yolaklardaki fonksiyon bozuklukları sorumlu tutulmaktadır. Özellikle de dopaminin karar verme üzerinde bozucu bir etkisi olduğu ve bu durumun dürtü kontrol bozukluklarına yol açtığı iddia edilmektedir. Bu derlemede, (i) karar verme mekanizmaları ve bu süreç ile ilgili nöroanatomik yapılar incelenmiş; (ii) PH’de yapılan çalışmaların temel bulguları tartışılmış ve (iii) ileride bu konu ile ilgili yapılacak çalışmalar için öneriler belirtilmiştir