Parkinson Hastalığında Dopaminerjik Tedavi ile Seksüel Davranış İlişkisi
İlhan ATAGÜN,1 Aytül MUTLU,2 Feriha ÖZER,2 Birgül ATMACA,2 Sibel ÇETİN2
1Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi 12. Psikiyatri Kliniği, İstanbul, Türkiye;
2Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Dopaminerjik tedavi; Parkinson hastalığı; seksüel disfonksiyon.
Özet
Amaç: Bu çalışmada Parkinson hastalığında seksüel fonksiyonları etkileyen faktörler değerlendirildi ve seksüel fonksiyonun levodopa tedavisi veya dopamin agonistlerinden etkilenme farkları araştırıldı.
Hastalar ve Yöntemler: İdyopatik Parkinson hastalığı tanılı 54 (15 kadın, 39 erkek; ort. yaş 67.1±8.9 yıl; dağılım 46-85 yıl) erken evrede (evre 1-2) hasta çalışmaya alındı. Parkinson hastaları Hoehn-Yahr skalası (H&Y), bileşik Parkinson hastalığı değerlendirme ölçeği (BPHDÖ), standardize mini mental durum testi (MMDT), Hamilton depresyon ve anksiyete değerlendirme ölçekleri (HAM-D ve HAM-A) ve Arizona cinsel yaşantılar ölçeği (ACYÖ) ile değerlendirildi. Tedavide kullanılan ajanlar ve dozları ile klinik veriler arasındaki ilişki incelendi.
Bulgular: Yaşla birlikte seksüel fonksiyonların azaldığı tespit edildi. Cinsel işlevlerin levodopa, dopamin agonisti, levodopa/ dopamin agonisti kombine tedavisi kullanan hastalar arasında farklılık göstermediği saptandı. Hiperseksüel davranışlar dopamin agonisti tedavisi alt grubunda %16.6 olarak bulundu.
Sonuç: Dopaminerjik tedaviler arasında belirgin fark olmamakla birlikte agonist tedavisi alanlarda artmış cinsel etkinliğin daha fazla olduğu görüldü. Ancak agonist tedavisi alan gruptaki hasta sayısı azdı ve ilaçların dağılımı homojen değildi. Bu nedenle daha homojen ve büyük örneklemli çalışmalara gereksinim vardır.